Newsletter Tydzień w SEP

Warszawska kuźnia kadr inżynierskich w tym roku przygotowała szczególnie szeroki program obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Informowaliśmy czytelników Newslettera Tydzień w SEP, w numerze 444 z dnia 15 lipca br., o interesującej ekspozycji okolicznościowej otwartej w siedzibie Muzeum Politechniki Warszawskiej, gromadzącej m.in. dokumenty, plakaty, fragmenty zniszczonych elementów konstrukcji budowlanych. Wśród pocisków i łusek nabojów, zobaczymy m.in. niewybuch 500 kg niemieckiej bomby z czasów Powstania, zrzuconej na Halę Wysokich Napięć Gmachu Elektrotechniki PW. Archiwalne fotografie prezentują sylwetki tych, którym czas swej młodości przyszło przeżyć w walce i w ogniu artyleryjskich ostrzałów.

Budynek Główny Politechniki Warszawskiej, wrzesień 1944 roku

 

Pamiętnym wydarzeniom roku 1944 poświęcono także film pt. Politechnika w Powstaniu Warszawskim: www.youtube.com/watch?v=1cX4ADoQZYo.

Zapraszamy do odwiedzenia sal muzealnych, zaglądnięcia do gablot z dokumentami i eksponatami - świadkami heroicznych zmagań tych niezwykłych dni i nocy.

 

Tradycyjnie, w przede dniu rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, przedstawiciele społeczności akademickiej  spotkali się na Terenie Centralnym Uczelni, pod pomnikiem 3. Batalionu Pancernego AK "Golski". Bronił on centrum stolicy pod dowództwem kpt. Stefana Golędzinowskiego ps. "Golski". Wśród żołnierzy nie brakowało pracowników, studentów i absolwentów PW, którzy odpierali niemieckie ataki kierowane na PW do 19 sierpnia 1944 roku.

Przy wspomnianym pomniku - w gronie członków Stowarzyszenia b. żołnierzy Batalionu "Golski", 1. Batalionu Czołgów w 1. Warszawskiej Brygadzie Pancernej oraz Korporacji Akademickiej „Sarmatia” uczczono pamięć poległych. Niestety z przyczyn zdrowotnych w obchodach nie mógł uczestniczyć ostatni żyjący członek „Golskiego”.

Uroczystość odbywała się z wojskową asystą honorową. Po meldunku złożonym przez dowódcę ppłk. Marcina Wdowiaka generałowi Arturowi Kozłowskiemu, przy akompaniamencie hymnu narodowego, wciągnięto na maszt flagę Polski. Podpułkownik przypomniał, że dowodzony przez niego 1. Batalion Czołgów, z dumą kontynuuje tradycje Oddziału AK "Golski": niech duch tych, którzy walczyli przed nami dodaje nam wiary i sił. Razem możemy kontynuować tradycję, która jest naszą dumą i dziedzictwem.

Prof. Robert Zalewski, Prorektor PW ds. Studenckich, podkreślił, że wartości o które walczyli powstańcy są ciągle bliskie społeczności Politechniki Warszawskiej, a kształtowanie przyszłych pokoleń w ich duchu jest jedną z ról naszej Uczelni.

Słowo podziękowania za kultywowanie pamięci walczących skierował do zgromadzonych także Aleksander Rostocki, przedstawiciel Stowarzyszenia b. żołnierzy 3 Batalionu Pancernego AK "Golski". Politechnikę Warszawską poza Prorektorem reprezentowali również rzecznik prasowy Krzysztof Szymański, dyrektor Muzeum PW Wojciech Urbański oraz przewodniczący Samorządu Studentów PW Rafał Pyżalski.

Po przemówieniach odbył się apel poległych zakończony salwą honorową oraz złożono wieńce. Spod pomnika uczestnicy uroczystości udali się na Mszę Świętą w Kościele Najświętszego Zbawiciela. Po jej zakończeniu na placu przed Gmachem Głównym PW odbył się pokaz sprzętu wojskowego.

 

Niewątpliwie znaczącym bardzo komponentem uroczystości sierpniowych była podniosła sesja Rady m.st. Warszawy w Gmachu Głównym PW z okazji Dnia Pamięci Warszawy. W trakcie uroczystości wręczono oznaki Honorowego Obywatela powstańcom: Barbarze Gancarczyk ps. „Pająk”, Annie Stupnickciej-Bando ps. „Anka”, Stefanowi Meissnerowi ps. „Krzysztof” oraz ppłk. Zbigniewowi Rylskiemu ps. „Brzoza”.

Przed sesją Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, Prorektor PW ds. Studenckich prof. Robert Zalewski oraz delegacja Rady Miasta złożyli wieńce pod pomnikiem Batalionu „Golski”, oddając hołd bohaterom Powstania Warszawskiego.

 

Kolejnym modułem uroczystości w warszawskiej Alma Mater było odsłonięcie 2 sierpnia tablicy pamiątkowej na frontonie budynku Wydziału Architektury poświęconej pamięci Nauczycieli Akademickich, Pracowników i Studentów Wydziału Architektury. Jest ona wyrazem szacunku dla architektów i urbanistów związanych z WA PW, którzy brali udział w walkach powstańczych.  Stanowili oni znaczącą grupę zawodową biorącą udział w Powstaniu i po wojnie wnieśli nieoceniony wkład w odbudowę Warszawy. Umieszczenie tablicy na fasadzie budynku Wydziału Architektury PW jest inicjatywą Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego.

Warto przypomnieć, że od 2 sierpnia 1944 roku na Wydziale Architektury PW mieścił się sztab batalionu „Golski”. W gmachu Wydziału działały także szpital przyfrontowy i jadalnia.

W imieniu Władz Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej gości przywitał Prodziekan Wydziału Architektury PW prof. dr inż. arch. Jerzy Grochulski, natomiast w imieniu Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego przemawiał Prezes Rafał Szczepański. Przemówienie w imieniu Władz Miasta wygłosił Zastępca Prezydenta Warszawy - Tomasz Bratek. W uroczystości udział wzięli także przedstawiciele Władz Samorządowych: Wiceprzewodniczący Rady Miasta - Sławomir Potopowicz i Zastępczyni Burmistrza Dzielnicy Śródmieście - Magdalena Wojciechowska wraz z Radnymi. Władze Politechniki Warszawskiej reprezentowali Prorektor ds. Studiów Politechniki Warszawskiej prof. dr hab. inż. arch. Jan Słyk, Przewodniczący Senackiej Komisji ds. Historii i Tradycji dr prof. hab. inż. Andrzej Kulig oraz Kanclerz PW dr Jolanta Ewartowska, a władze Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich dr inż. arch. Paweł Trębacz - Wiceprezes OW SARP oraz dr inż. arch. Anna Tofiluk - Sekretarz OW SARP.

Uroczystość zakończyło złożenie kwiatów pod nowo odsłoniętą tablicą, także wieńców na dziedzińcu Wydziału, gdzie mieścił się powstańczy, żołnierski cmentarz oraz wpisy do Księgi Pamiątkowej Wydziału.

 

Z pewnością nie raz przyjdzie powrócić na łamach Newslettera TwS do wspomnień tych walecznych tak, i ofiarnych dwóch miesięcy bohaterskich walk żołnierzy oraz mieszkańców naszej Warszawy.

 

Wojciech Urbański, BKiP PW

Fotografie: Maciej Stępnik, BKiP PW