Wycieczka szlakiem Elektrowni Wodnych
W dniach 15-17 maja br. uczniowie Technikum, nasi energetycy z klasy IV T, członkowie szkolnego koła SEP „Młody Energetyk” (Oddział Elbląski SEP) uczestniczyli w trzydniowej wycieczce po Pojezierzu Kaszubskim Szlakiem Elektrowni Wodnych na rzece Raduni. Pomiędzy miejscowością Kiełpino, gdzie gościliśmy w gospodarstwie agroturystycznym, a elektrownią Rutki rzeka płynie w malowniczym Przełomie Babidolskim, gdzie utworzono rezerwat Jar Rzeki Raduni.
Rzeka Radunia (kaszb. Reduniō, niem. Radaune) jest lewym dopływem Motławy. Całkowita długość rzeki wynosi 103,2 km, powierzchnia zlewni to 837 km2, zaś całkowity spadek 162 m. W latach 1910-1937 zbudowano na Raduni osiem elektrowni wodnych o łącznej mocy 14 MW. Elektrownie te czynne są do dnia dzisiejszego i są cennymi zabytkami przedwojennej architektury przemysłowej, udostępnianymi do zwiedzania. Wnętrza siłowni w dużej mierze zachowały oryginalne wyposażenie.
Pierwszego dnia po przyjeździe i po zakwaterowaniu (z racji pogody – padał rzęsisty deszcz), czas upłynął na grach zespołowych, dominowały kręgle. Cóż to były za emocje !!
Drugi dzień upłynął nam na poznawaniu i zwiedzaniu dwóch elektrowni wodnych: EW Łapino i EW Rutki.
EW Łapino wybudowano w 1927 roku, jako piątą elektrownię wodną na rzece Raduni. Jest ona pierwszą najwyżej położoną elektrownią kaskady zwartej na rzece Radunia. Jest zbiornikową elektrownią przyzaporową. Zbiornik elektrowni pracuje z wyrównaniem pół-dobowym i został utworzony poprzez zamknięcie wylotu doliny rzeki Raduni zaporą ziemną. EW Rutki uruchomiono w październiku 1910 roku. Była to druga z elektrowni na Raduni – dwa tygodnie wcześniej ruszyła elektrownia wodna w Straszynie. Podczas okupacji i działań wojennych do większych dewastacji i zniszczeń nie doszło, szybko przystąpiono do odbudowy i naprawy urządzeń. Pierwszy powojenny prąd z Rutek popłynął już w roku 1945. W elektrowni pracują do dziś w pełni sprawne hydrozespoły, stanowiące pierwotne wyposażenie obiektu.
Trzeci dzień to dzień spływu kajakowego, który początek miał w miejscowości Ostrzyce, a koniec w miejscowości Kiełpino. Odcinek rzeki Raduni od Ostrzyc do Kiełpina (ok. 15 km) jest bardzo malowniczy i idealnie sprawdza się dla każdego kochającego przyrodę i ciszę.
Kiełpino – wieś kaszubska, położona w województwie pomorskim, powiecie kartuskim. Na północ od miejscowości znajdują się: Małe Jezioro i Duże Kiełpino (j. wytopiskowe), zaś na południe rezerwat „Stare Modrzewie”. Przez Kiełpino przebiega magistrala węglowa zbudowana w latach międzywojennych, z przystankiem kolejowym Kiełpino Kartuskie.
Ostrzyce – spokojna i niezwykle urokliwa wieś położona nad jeziorem Ostrzyckim, na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Znajduje się przy Drodze Kaszubskiej, a także na szlaku wodnym „Kółko Raduńskie”.
opracowanie: Jerzy Pędzisz
sekretarz i opiekun Koła SEP „Młody Energetyk” przy ZSIŚiU w Elblągu