POŻEGNANIE PROFESORA JANA POPCZYKA
W roku 2024 Stowarzyszenie Elektryków Polskich obchodzi 105-lecie nieprzerwanej działalności. Przez 56 lat tego okresu profesor Jan Popczyk był członkiem naszego Stowarzyszenia (1968-2024). Na ostatnim XL Walnym Zjeździe Delegatów SEP w Bydgoszczy został Członkiem Honorowym Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Ten najwyższy w naszym Stowarzyszeniu honor był dla Niego ważny, nie dlatego że zabiegał o wyróżnienia, ale głównie dlatego, że widział w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich potencjał i kompetencje do kreowania wizji przyszłego polskiego systemu energetycznego.
Wielokrotnie w naszych spotkaniach i rozmowach telefonicznych podkreślał to, że dobre tradycje i wymierne efekty działalności SEP w ważnych dla Polski wydarzeniach w przeszłości, uzupełnione współczesną wiedzą mogą odegrać kluczową rolę w przygotowaniu polskiego społeczeństwa do trudnego procesu transformacji energetycznej.
Rok 2024 w pierwszej połowie, był dla profesora Jana Popczyka niezmiernie owocny i mobilizował Go do kontynuacji swej tytanicznej pracy nad koncepcją polskiego elektroprosumeryzmu. Niezmiernie cieszył się z dwóch ważnych kamieni milowych w wieloletnim propagowaniu nowego systemu energetycznego Polski. Pierwszym było wydanie przez Kancelarię Senatu RP „Białej Księgi transformacji energetycznej do elektroprosumeryzmu”. Biała Księga powstała pod auspicjami Senackiej Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu i była efektem długich, i prawie zawsze burzliwych dyskusji w gronie parlamentarzystów z udziałem ekspertów branżowych. Na naszym marcowym spotkaniu w Warszawie, profesor Jan Popczyk dokonał - jak się okazuje - jednego z ostatnich w swoim życiu autografów (może ostatniego), nawiązujących do IV Kongresu Elektryki Polskiej (IV KEP).
Był pełen entuzjazmu i nadziei na przyszłość, co przełożyło się na przygotowanie koncepcji i doktryny elektroprosumeryzmu opublikowanych w „Raporcie otwarcia IV Kongresu Elektryki Polskiej”. Aktywnie uczestniczył w IV KEP, gdzie nastąpił drugi wspomniany kamień milowy. W bardzo ożywionych debatach i panelach dyskusyjnych grona specjalistów nie podważono proponowanych koncepcji i doktryny elektroprosumeryzmu. Nie znaczy to jednak, że wszyscy przyjęli te propozycje jako wystarczające i wyczerpujące zagadnienie. Ale właśnie profesor Jan Popczyk podkreślał, że mamy do czynienia z transformacją przełomową, szczególnie pod względem technologicznym, co wymaga dalszych prac wielu specjalistów we wszystkich obszarach działalności człowieka.
Niestety po okresie urlopowo-wakacyjnym tego roku zaskoczyła nas wszystkich wiadomość o śmierci profesora, naszego Kolegi ze Stowarzyszenia Elektryków Polskich Jana Popczyka. Dzisiaj mówiąc już w czasie przeszłym o profesorze Janie Popczyku, z całą odpowiedzialnością możemy potwierdzić, że profesor Jan Popczyk jest i zawsze będzie twórcą koncepcji i doktryny elektroprosumeryzmu w Polsce. Już bardzo słaby, leżący w łóżku szpitalnym martwił się i próbował jeszcze wskazywać kierunki działań w kontynuowaniu przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich Jego propozycji dla Polski. Jako prezes naszego Stowarzyszenia deklaruję, że będziemy nadal pracować, rozwijać i uzupełniać koncepcję elektroprosumeryzmu w Polsce.
Profesor Jan Popczyk urodził się 21 września 1945 roku w Ślęcinie. Po ukończeniu liceum rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej. Studia ukończył w roku 1970 z dyplomem magistra inżyniera elektryka o specjalności sieci elektryczne. W tym też roku rozpoczął swoją bogatą karierę naukową (1974 – doktor nauk technicznych, 1979 – doktor habilitowany, 1987 – profesor nadzwyczajny, 1997 – profesor zwyczajny). Był pracownikiem Politechniki Śląskiej. Jego działalność naukowa koncentrowała się zawsze na solidnych podstawach teoretycznych, ale z możliwościami wdrożenia jej w praktyce.
Był niezwykle aktywnym, twórczym i pracowitym człowiekiem. Wysoko stawiał poprzeczki i był bardzo wymagający względem swych współpracowników, co stanowiło jego zaletę w kontekście tego, że równocześnie sobie stawiał jeszcze wyższe cele i tytaniczną pracą dążył do ich realizacji. Odegrał ogromną rolę w pierwszej wszechstronnej ustrojowej reformie elektroenergetyki. Był pierwszym prezesem Polskich Sieci Elektroenergetycznych (1990-1995), współtworzył i realizował koncepcję połączenia polskiego systemu elektroenergetycznego z systemem zachodnioeuropejskim (UCPTE/UCTE). Po 30 latach znów opracował wręcz globalną polską reformę przejścia z energetyki postprzemysłowej do elektroprosumeryzmu.
W sporach reformatorskich zawsze bronił swoich racji, często w dość ostrych emocjonalnych formach, ale zawsze w granicach kultury dyskursu naukowego. W pamięci wielu pozostanie jako człowiek skromny, serdeczny, potrafiący słuchać i cierpliwie wyjaśniać trudne zagadnienia. Jego odejście jest dużą stratą dla całej społeczności Stowarzyszenia Elektryków Polskich.
Profesor Jan Popczyk zmarł 13 września 2024 roku w Gliwicach.
Sławomir Cieślik
Prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich
25 września 2024 roku