Newsletter Tydzień w SEP

IV Kongres Elektryki Polskiej, organizowany przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich, to krajowe spotkanie przedstawicieli nauki, polityki, kluczowych przedsiębiorstw energetycznych oraz podmiotów branżowych, którzy mają kompetencje i ambicje realnego wpływu na zmiany polskiego systemu energetycznego. IV Kongres Elektryki Polskiej organizowany jest pod znaczącym hasłem: „Energetyka jutra — bezpieczeństwo pokoleń”. Jest to bardzo ambitne przedsięwzięcie, które ma stanowić początek do ogólnopolskiej akcji edukacyjno-informacyjnej dla szeroko rozumianego społeczeństwa Polski.

Energetyka jutra ma uświadomić i nakreślić strategię działania dla polityków, działaczy samorządowych, specjalistów praktycznie wszystkich obszarów gospodarki narodowej oraz instytucji pozarządowych w celu przeprowadzenia procesu przełomowej transformacji energetycznej Polski.

Bezpieczeństwo pokoleń jest rozumiane głównie na poziomie polskiego społeczeństwa.

Oczekuje się określenia struktury i funkcjonalności nowego polskiego systemu energetycznego, w którym nie będą wykorzystywane paliwa kopalne (węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny) do celów energetycznych, ale który zapewni bezpieczne warunki do życia przyszłym pokoleniom. Nie zapominając o obecnym pokoleniu, należy zapewnić bezpieczną ścieżkę procesu przejścia z obecnego systemu energetycznego do tego nowego. Jest to bez wątpienia proces

długoterminowy (ponad dwadzieścia lat) i ze względu na przełomowość technologiczną wymagający dobrego przygotowania polskiego społeczeństwa. W tym kontekście koncentracja uwagi na trzech zaproponowanych obszarach tematycznych jest merytorycznie i praktycznie uzasadniona.

Raport otwarcia składa się z trzech raportów z następujących obszarów tematycznych:

1. Polska w obliczu transformacji energetycznej,

2. Bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej,

3. Fotonika — polska specjalność w elektronice.

Transformacja energetyczna służy realizacji podstawowego celu, jakim jest osiągnięcie do 2050 roku neutralności klimatycznej. Eliminowanie z miksu surowcowego paliw kopalnych oraz redukcja emisji gazów cieplarnianych wymaga nie tylko uruchamiania nowych, odnawialnych źródeł energii, takich jak elektrownie wiatrowe i słoneczne, ale również ponownego spojrzenia w stronę energetyki jądrowej oraz rozwoju energetyki przemysłowej i prosumenckiej. Kluczowego znaczenia nabiera program budowy magazynów energii, który musi iść w parze z rozwojem OZE. Transformacja energetyczna nie może zamknąć się w obszarze wytwarzania i przesyłu energii, ale musi objąć praktycznie wszystkie sektory gospodarki i wszystkich interesariuszy procesu transformacji. W warunkach silnego uzależnienia polskiej energetyki od generacji opartej na spalaniu węgla transformacja musi wiązać się z ogromnymi inwestycjami i szybkim rozwojem innowacyjnych technologii, co stanowi szansę rozwojową dla całej gospodarki.

Program transformacji energetycznej to plan, którego realizacja obliczona jest na blisko trzy dekady. Powinien zostać przyjęty w drodze szerokiego konsensusu, uzyskać wyraźne poparcie społeczne i nie może być wrażliwy na koniunktury polityczne.

Wypracowanie takiego programu jest wspólnym obowiązkiem i odpowiedzialnością wszystkich sił politycznych w kraju oraz wszystkich podmiotów i organizacji działających w energetycznym łańcuchu wartości.

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w roku 2022 uświadomiła znaczenie, jakie dla funkcjonowania nowoczesnego państwa i społeczeństwa, ma utrzymanie infrastruktury krytycznej. Dotyczy to bardzo szerokiego zakresu zagadnień związanych z energetyką, łącznością, obroną narodową, transportem, służbami ratowniczymi, ochroną zdrowia, produkcją żywności, dostawą wody i wielu innych dziedzin. W obszarach związanych z elektroenergetyką, szczególne znaczenie ma utrzymanie infrastruktury związanej z generacją, przesyłem i rozdziałem energii elektrycznej. Doświadczenia wojny w Ukrainie stawiają wiele pytań dotyczących bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej w Polsce, na które — przynajmniej na razie — brakuje jednoznacznych odpowiedzi.

Fotonika jest jedną z dziedzin nowoczesnej elektroniki, w której Polska ma osiągnięcia na najwyższym poziomie. Dziedzina ta jest blisko związana z przemysłem wysokich technologii. Rozwój polskiej optoelektroniki rozpoczął się jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, przyspieszając dynamicznie w pierwszych dwóch dekadach XXI wieku. Sukcesy polskiej fotoniki, wyraźnie zaznaczającej swoją obecność na mapie dokonań zespołów europejskich i światowych, są przede wszystkim zasługą kadry naukowej i technicznej prowadzącej badania na wiodących uczelniach i w ośrodkach przemysłowych. Wśród najważniejszych wymienić można nowatorskie rozwiązania z dziedziny technologii materiałowej półprzewodników, włókien światłowodowych, konstrukcji detektorów i systemów obrazowania oraz ich praktyczne implementacje w szerokiej gamie systemów do zastosowań cywilnych i wojskowych.

Raport otwarcia zawiera merytoryczne aspekty, które stanowią bazę do dyskusji problemowych na Kongresie. Są to autorskie opracowania specjalistów w poszczególnych wątkach tematycznych, w które w żaden sposób nikt nie ingerował. Wynika to z przyjętej przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich roli stworzenia platformy dyskusyjnej dla wszystkich interesariuszy w przedmiotowym temacie. Panele dyskusyjne będą koncentrowały się na problemach i kwestiach spornych

(kontrowersyjnych), które wymagają pilnego rozwiązania. Trzy wymienione obszary tematyczne łączą się w ujęciu praktycznym planowania rozwoju Polski. Wyniki, konkluzje i ustalenia IV Kongresu Elektryki Polskiej będą stanowiły podstawę do wyznaczenia trendów i strategii działania dla wszystkich podmiotów uczestniczących czynnie i biernie w procesie przełomowej transformacji energetycznej Polski.

Wiele krytycznych uwag, w kontekście procesu transformacji polskiego systemu energetycznego, kierowanych jest do polityków i sfer rządowych w Polsce. Objęcie IV Kongresu Elektryki Polskiej patronatami honorowymi, daje nadzieję, że obecne władze są rzeczywiście zainteresowane głosem środowisk specjalistów w tak ważnym dla Polski temacie. Mam nadzieję, że zarówno niniejszy Raport, jak i wnioski z dyskusji kongresowych trafią do wszystkich Ministerstw i instytucji branżowo odpowiedzialnych za poszczególne elementy procesu transformacji i zostaną wykorzystane dla dobra Polski i naszego społeczeństwa.

Sławomir Cieślik

Prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich

Przewodniczący Rady Programowej IV KEP