Facebook

Newsletter Tydzień w SEP

nr 194 / 17.12.2018 - 6.01.2019

Newsletter Stowarzyszenia Elektryków Polskich



Leksykon prezesów stulecia SEP

Stanisław Ignatowicz urodził się 27 października 1902 r. w Warszawie, w rodzinie robotniczej jako syn Leonarda – ślusarza-hydraulika i matki Marii z Momentowiczów – szwaczki. W 1910 r. wstąpił do Szkoły Przygotowawczej K. Schulza, a po dwóch latach – do pierwszej klasy Warszawskiej Szkoły Realnej. W 1915 r., po zajęciu Warszawy przez Niemców, przeszedł do 4. klasy Szkoły Realnej K. Nawrockiego. Ze względu na trudne warunki materialne w domu musiał utrzymywać się sam, zarabiając korepetycjami, lub jako roznosiciel listów. Egzamin maturalny zdał jako ekstern w 1920 r. przed komisją państwową przy szkole Wróblewskiego.


W krytycznym okresie wojny polsko - bolszewickiej - od lipca do października 1920 r. pełnił ochotniczo służbę wojskową w Baterii Zapasowej 1. Dywizjonu Artylerii Konnej w Górze Kalwarii jako kanonier. W grudniu 1920 r. Stanisław Ignatowicz wstąpił na Wydział Budowy Maszyn i Elektrotechniczny Politechniki Warszawskiej (samodzielny Wydział Elektrotechniczny powstał w roku akademickim 1921-1922). Nadal musiał utrzymywać się sam zarobkując korepetycjami, malowaniem ogłoszeń na słupach, a nawet statystowaniem w teatrze. W 1925 r. zmarł jego ojciec, w wyniku czego był zmuszony przerwać studia, aby zarobić na utrzymanie rodziny. Zaczął pracować jako młodszy monter w Zarządzie Technicznym Telegrafów i Telefonów w Warszawie. W roku 1928-1929 uzyskał stypendium z Ministerstwa Poczt i Telegrafów i w maju 1929 r. otrzymał dyplom inż. elektryka ze specjalnością teletechnika. Po ukończeniu w 1929-1930 Szkoły Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu rozpoczął pracę w Departamencie Technicznym Ministerstwa Poczt i Telegrafów. W 1933 r. został mianowany podporucznikiem. W 1939 r. pracował jako naczelnik Wydziału Urządzeń Stacyjnych w Departamencie Telekomunikacji. Po wybuchu wojny został skierowany do obsługi sieci telefoniczno-telegraficznej dla potrzeb Naczelnego Dowództwa (ND) Wojska Polskiego. 15 września 1939 r. został wcielony do Kompanii Łączności ND i w jej składzie przekroczył granicę rumuńską. Po udanej ucieczce z obozu internowania w Calimanesti przedostał się w końcu października przez Jugosławię i Włochy do Francji. Po miesiącu pobytu na stacji zbornej oficerów Wojska Polskiego w Bessires otrzymał przydział jako oficer techniczny łączności do Szefostwa Łączności w Sztabie Naczelnego Wodza. W czerwcu 1940 r. został ewakuowany ze sztabem do Wielkiej Brytanii i przebywał początkowo w obozach wojskowych w Douglas i Crawford. Jesienią 1940 r. został przydzielony do kompanii łączności przy dowództwie I Korpusu WP w Bridge of Earn w Szkocji jako dowódca plutonu. Stamtąd oddelegowano go na 6-miesięczny staż naukowo-techniczny w Instytucie Telekomunikacyjnym Poczty Brytyjskiej w Dollis Hill pod Londynem, gdzie zapoznał się z zagadnieniami telefonii wielokrotnej i kabli koncentrycznych. Po ukończeniu stażu został przydzielony w marcu 1943 r. do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie jako oficer techniczny łączności, gdzie pełnił służbę do końca wojny. W okresie od czerwca 1945 r. do marca 1946 r. oddelegowano go do dowództwa łączności I Dywizji WP w Meppe (Niemcy) w brytyjskiej strefie okupacyjnej. Po powrocie do Wielkiej Brytanii i dwumiesięcznym pobycie w szpitalu został zdemobilizowany w stopniu kapitana. Do Polski powrócił w listopadzie 1946 r. Od 1 XII rozpoczął pracę w Ministerstwie Poczt i Telegrafów jako naczelnik Wydziału Urządzeń Stacyjnych. W okresie 1948-1950 pracował na stanowisku dyrektora Departamentu Telekomunikacyjnego, a następnie został postawiony do dyspozycji ministra przemysłu ciężkiego, gdyż jako „element obcy ideologicznie” nie mógł dłużej pracować na tak wysokim stanowisku. W latach 1950-1959 pracował w Zakładach Wytwórczych Materiałów Telekomunikacyjnych jako dyrektor techniczny a później naczelny, następnie w Centralnym Zarządzie Przemysłu Telekomunikacyjnego jako naczelnik Wydziału Kontroli Technicznej i jako dyrektor techniczny w Zjednoczeniu Przemysłu Teletechnicznego oraz w Instytucie Tele- i Radiotechnicznym. W 1959 r. został powołany na stanowisko dyrektora-założyciela Zakładu Badań i Studiów Teletechniki (ZBiST), w którym miały być prowadzone prace w dziedzinie podzespołów, układów i urządzeń dla teletechniki i teletransmisji przewodowej. Tam zabłysnął wielkim talentem organizacyjnym i w czasie jego kierowania ZBiST liczba pracowników wzrosła z około 40 do ponad 2000 osób. W ZBiST zajmowano się przede wszystkim automatyzacją krajowej łączności telefonicznej. Opracowano tu m.in. nowoczesne, automatyczne  centrale telefoniczne międzymiastowe dla Bydgoszczy, Warszawy i Katowic i rozpoczęto prace nad centralami elektronicznymi. Opracowano i wdrożono do produkcji tarczowe aparaty telefoniczne i podzespoły elektroakustyczne przeznaczone dla odbiorców krajowych i eksportowych (urządzenia te były sprzedawane w ogromnej liczbie do ZSRR i innych krajów RWPG)  Stanisław Ignatowicz przeszedł w 1969 r. na emeryturę, pracując nadal na części etatu w Zakładach Wytwórczych Urządzeń Telefonicznych. Ignatowicz przez dużą część swego życia zawodowego prowadził aktywną działalność dydaktyczną. W okresie 1928-1934 był wykładowcą w Państwowej Szkole Teletechnicznej, do której powrócił w latach 1947-1950. W 1930-1939 był starszym asystentem, a później wykładowcą przedmiotu „Centrale międzymiastowe” w Katedrze Teletechniki profesora Romana Trechcińskiego w Politechnice Warszawskiej. W latach 1950-1956 wykładał w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej przedmiot „Teletechniczne urządzenia zasilające”. Stanisław Ignatowicz był aktywnym członkiem w organizacjach społecznych. W 1928 r. wstąpił do Stowarzyszenia Teletechników Polskich (STP) – założonego w 1926 r. Od 1931 r. był członkiem jego zarządu, a od 1938 r. – prezesem. Od 1932 r. pracował w redakcji Przeglądu Teletechnicznego i Wiadomości Teletechnicznych. W 1935 r. został z ramienia STP członkiem Komitetu Funduszu Stypendialnego Polskiej Elektrotechniki im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Pod jego przewodnictwem i przy współautorstwie opracowano i wydano w 1937 r. obszerny (ok. 400 stron) „Podręcznik Teletechnika”. Od 1937 r. wspólnie z S. Kuhnem, brał udział w pracach Komisji Porozumiewawczej w sprawie połączenia SEP, STP i ZPIE. Nastąpiło to w 1939 r. na XI Walnym Zgromadzeniu Członków SEP w Katowicach i Cieszynie, na którym Stanisław Ignatowicz został wiceprezesem SEP. W czasie wojny, podczas służby w szeregach Wojska Polskiego w Wielkiej Brytanii, założył w lutym 1941 r. wraz z grupą elektryków polskich Brytyjski Oddział SEP, jako 14. oddział (w 1939 r. w skład SEP wchodziło 13 oddziałów). W latach 1941-1945 zrzeszeni w nim specjaliści opracowali materiały do powojennej odbudowy i rozbudowy kraju w zakresie elektryfikacji i sieci telekomunikacyjnej. Stanisław Ignatowicz brał udział w Komisji Telekomunikacji w opracowaniu Projektu Sieci Telekomunikacyjnej w Polsce, był generalnym redaktorem drugiego, uzupełnionego wydania „Podręcznika teletechnika” (wyd. 1944 r.) oraz członkiem zespołu „Słownika telekomunikacyjnego angielsko-polskiego”. Pod koniec 1945 r. nie mając nadziei na nawiązanie normalnej współpracy z SEP w Polsce, Brytyjski Oddział SEP zmienił nazwę na Stowarzyszenie Elektryków Polskich w Wielkiej Brytanii.

 

Stanisław Ignatowicz po powrocie do Polski został dokooptowany w drugim półroczu 1946 r. jako przedwojenny członek ZG SEP, do Tymczasowego ZG SEP. Na I Walnym Zjeździe Delegatów SEP w grudniu 1947 r. w Warszawie został wybrany na wiceprezesa (prezesem był profesor Włodzimierz Szumilin), we wrześniu 1949 r. na II Zjeździe został wybrany na prezesa, a w maju 1950 r. został (statutowo) wiceprezesem. W latach 1969-1975 był przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej SEP, a w 1975-1987 członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego. Ponadto przez wiele lat był członkiem: Kolegium Redakcyjnego „Przeglądu Telekomunikacyjnego” i „Tele-Radio”, Rady Nadzorczej Biura Wydawnictw SEP, Centralnego Kolegium Sekcji Telekomunikacyjnej SEP, Centralnych Komisji: Bytowej, Historycznej, Nagród i Odznaczeń oraz prezydium Polskiego Komitetu Terminologii Elektrycznej. XVIII WZD SEP w 1969 r. w Warszawie nadał mu godność członka honorowego SEP. Stanisław Ignatowicz pełnił wiele innych funkcji. Przed wojną był inspektorem rządowym Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST), a po wojnie: członkiem prezydium PKN, członkiem Rady Teletechnicznej, delegatem Polski do sekcji I Komisji Przemysłu Radiotechnicznego i Elektronicznego RWPG, członkiem prezydium Komisji Naukowej Międzynarodowego Komitetu Doradczego Telefonicznego i Telegraficznego CCITT, członkiem Rady Naukowej Instytutu Łączności, współorganizatorem działu teleradiotechnicznego Muzeum Techniki i Przemysłu w Warszawie. Był odznaczony Krzyżem Komandorskim (1989) i Oficerskim (1962) OOP, Złotym Krzyżem Zasługi (1938 i 1958), Złotymi Odznakami Honorowymi SEP i NOT, Odznaką Zasłużony Pracownik Łączności i wieloma innymi. Był dwukrotnie żonaty: z Zofią z Roszkowskich (zmarła w 1933 r.), z którą miał syna Stanisława – fizyka, a po jej śmierci z Marią z Simonów. Zmarł 20 sierpnia 1991 r. i został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 16 F, rząd 4, grób 24).

 

Źródła

Akta St. Ignatowicza w archiwum Wydawnictw Czasopism Technicznych SIGMA.

Zeszyt Historyczny SEP nr 1, 75 lat SEP, Warszawa 1994.

Historia SEP 1919-1959, Warszawa WCT NOT 1959.

Historia SEP 1919-1999, Warszawa COSiW 1999.

Zarys historii Wydziału Elektrycznego, 1921-1981. Politechnika Warszawska, 1983.

80-lecie urodzin mgra inż. Stanisława Ignatowicza, Przegląd Teletechniczny 1982, nr 7.

Grejcz B.: Wspomnienie o Stanisławie Ignatowiczu – Teletechniku Polskim. Przegląd Telekomunikacyjny 1991, nr 12.

Historia elektryki polskiej, Warszawa WNT 1976, t. III 1974.

Informacje uzyskane od Doroty Ignatowicz, wnuczki Stanisława Ignatowicza.


oprac. Zbigniew Białkiewicz
Materiał został pierwotnie opublikowany w „Spektrum” nr 7–8 z 2003 r.
Uzupełnienia i redakcja dla potrzeb publikacji internetowej: Jacek Nowicki, SG SEP, wrzesień 2018 r.




Newsletter

Zapisz się za darmo i bądź na bieżąco z najnowszymi informacjami

z subskrybcji możesz zrezygnować w dowolnej chwili